... o kilku przemyśleniach na temat zdrowia. | Politechnika Gdańska

Ken Blanchard i Jesse Stoner przed dwudziestoma laty stwierdzili, że „rzeka bez brzegów to tylko wielka kałuża”. Moje skromne doświadczenia pracy w Politechnice Gdańskiej potwierdzają tę tezę, z zastrzeżeniem, że tak, jak natura ma wspaniałą cechę kształtowania brzegów rzeki – oby jej człowiek nie przeszkadzał zanadto, samoorganizacja jest cechą współczesnej organizacji, której przywództwo jest zarówno silne jak i służebne.

Uczelnia jest taką organizacją, której członkowie mają istotny wpływ na jej kształt, a porozumienia poziomie nie stoją w sprzeczności z hierarchią akademicką, którą wyraźnie odróżniam od feudalizmu. Przypomnę w tym miejscu słowa Jacka Santorskiego, psychologa i psychoterapeuty wypowiedziane prze wieloma laty, że wiele polskich firm tkwi w przekonaniu, że szesnastowieczny, folwarczny system zarządzania jest najbardziej efektywny. Tęsknota za rozwiązaniami, być może sprawdzającymi się kilkaset lat temu jest dostrzegalna również w niektórych uczelniach. W mojej/naszej Uczelni na szczęście nie, a jeśli występuje to w śladowej ilości.

Banałem jest stwierdzenie, że najważniejszą wartością każdej organizacji, także uczelni, są Ludzie, a ściślej ich wiedza, umiejętności i postawy, które składają się na kapitał ludzki. Jak stwierdził rektor czołowej uczelni ekonomicznej, Szkoły Głównej Handlowej podczas konferencji poświęconej społecznej odpowiedzialności uczelni, znacznie trafniejszym określeniem niż powszechnie używane ‘zasoby ludzkie’ jest ‘kapitał ludzki’, gdyż zasoby z reguły się wykorzystuje, natomiast w kapitał się inwestuje. Dlatego zadaniem utworzonego w minionym roku Centrum HR jest z jednej strony wspieranie władz Uczelni w „regulacji brzegów naszej rzeki”, a z drugiej, dotychczasowe, krótkie doświadczenie pokazuje, że określenie HR jest rozumiane jako zarządzanie relacjami (human relations) między ludźmi, a nie wyłącznie zarządzanie zasobami ludzkimi.

Początek działalności Centrum HR Politechniki Gdańskiej jest obiecujący głównie dlatego, że organizowane są liczne szkolenia dla pracowników, zarówno akademickich, inżynieryjno-technicznych i administracyjnych, których wspólnym celem jest doskonalenie umiejętności interpersonalnych, lepsze poznanie mechanizmów psychologiczno-społecznych, które kierują naszymi zachowaniami i w praktyce wpływają na nasz dobrostan. A o to nie jest łatwo. Otoczenie nieco dalsze od uczelni nas bowiem nie rozpieszcza, a tzw. czarnych łabędzi nie brakuje. W tej sytuacji do ‘białych łabędzi’ z pewnością można zaliczyć fakt, iż podczas uroczystego posiedzenia Senatu, dla porządku przypomnę – uchwałodawczego organu uczelni, rektor wręczał nagrody i wyróżnienia nie tylko nauczycielom akademickim, ale przedstawicielom pozostałych grup pracowników, których wkład w rozwój naszej Uczelni jest również istotny. Jak mawiają twórcy koncepcji organizacji turkusowej, wszyscy członkowie organizacji (wspólnoty akademickiej) są ważni, lecz pełnią różne role. Podczas tego posiedzenia Senatu miałem okazje dostrzec wzruszenie osób, nazywanych wyjątkowo niefortunnie niebędącymi nauczycielami akademickimi. Nie zaskoczyło mnie wcale stwierdzenie prorektora ds. umiędzynarodowienia i innowacji podczas posiedzenia Senatu, że jesteśmy świadkami historycznej chwili. Piszę o tym dlatego, że źródeł inicjatywy, zaakceptowanej przez władze Uczelni upatruję w politechnicznym Centrum HR.

Wracając do tezy Blancharda i Stoner, uważam za celowe uzupełnienie jej o jedną z zasad projektowania holograficznego, o których pisał Gareth Morgan. Mam na myśli zasadę krytycznego minimum specyfikacji, której istotą jest regulowanie tego i tylko tego, co jest niezbędne, aby nie eliminować zdolności organizacji do samoorganizowania. Uczelniana rzeka wymaga zarówno regulacji jak i przestrzeni do samoorganizacji. A Centrum HR, któremu życzę inspiracji do dalszych ciekawych przedsięwzięć, z pewnością ma szansę wpisać się w sposób znaczący w doskonalenie kapitału ludzkiego naszej Uczelni. Czas pokaże, czy tak się stanie.
 

Autor artykułu: 

dr hab. inż. Krzysztof Leja, prof. PG - absolwent Wydziału Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej Politechniki Gdańskiej, doktor habilitowany nauk o zarządzaniu. Zainteresowania badawcze koncentrują się wokół problematyki doskonalenia organizacji i zarządzania współczesną uczelnią. Kierował i uczestniczył w projektach krajowych i międzynarodowych dotyczących badań nad szkolnictwem wyższym. Od 2013 r. kierownik Katedry Zarządzania na Wydziale Zarządzania i Ekonomii. Od 2012 członek Komitetu Naukoznawstwa PAN. W latach 2018-2020 członek Komitetu Polityki Naukowej.